Blog: Het verhaal van Bessy en de BES-elanden
Weblog
Dit verhaal speelt zich af in de jaren vijftig van de vorige eeuw. Het is het verhaal van Bessy, alleen heette ze in werkelijkheid anders. Bessy was een nakomertje in een gezin van al vijf kinderen. En ze was wat wij nu noemen een kind met een beperking. Destijds werden daar overigens minder vleiende typeringen voor gebezigd.
Haar ouders waren middenstanders met een winkel aan huis en een bezorgdienst. Het was de tijd van de wederopbouw en het was hard werken om de kost te verdienen. De ouders hadden weinig tijd voor hun jongste dochter. De andere kinderen zorgden voor Bessy. Die deden dat met lichte tegenzin. Ze namen haar bij voorbaat zo veel mogelijk uit handen, omdat zij dachten dat ze het toch niet kon of omdat ze vreesden dat Bessy brokken zou maken en ze zich daar weer ongelukkig over zou voelen. Bessy kwam bijna alleen onder begeleiding van haar ouders, broers of zussen naar buiten.
Tehuis
Na verloop van tijd verlieten haar oudere broers en zussen een voor een het ouderlijk huis. De winkel werd verkocht. Bessy bleef alleen met haar ouders achter. Zakgeld of zoiets had ze niet nodig, want wat haar ouders nodig vonden werd voor haar gekocht. Bessy begon te puberen. De ouders, inmiddels ook al op leeftijd, viel de zorg en ondersteuning voor hun jongste dochter steeds zwaarder, zowel lichamelijk als geestelijk. En zoiets als de Wet Maatschappelijke Ondersteuning bestond in de jaren zestig nog niet. Uiteindelijk viel de onvermijdelijke beslissing: voor Bessy werd een tehuis gezocht en gevonden.
Zelfvertrouwen
Wat niemand voor mogelijk hield, gebeurde toch: Bessy bloeide daar helemaal op. Ze leerde met haar beperking omgaan. Ze bleek veel meer te kunnen dan wat haar ouders en zussen voor mogelijk hadden gehouden. Ze kreeg zelfvertrouwen. En tot verbijstering van de hele familie reisde zij in het weekend zelfstandig van de instelling waar ze woonde naar haar ouderlijk huis om haar ouders te bezoeken.
Dit verhaal doet me denken aan de wijze waarop Nederland de afgelopen jaren is omgegaan met de BES-gemeenten, Bonaire, Sint Eustatius en Saba. De typering van de openbare lichamen als bijzondere gemeenten lokt een vergelijking met Nederlandse gemeenten uit, maar doet onvoldoende recht aan de grote diversiteit tussen drie betrokken eilanden onderling, de schaal, de geografische ligging, de wezenlijk andere taken en de culturele achtergrond.
Goed bedoelde interventies
Maar meer kenmerkend is de wijze waarop vanuit Nederland naar Caribisch Nederland wordt gekeken. De openbare lichamen staan bijna permanent onder een vorm van preventief toezicht, en worden tegelijk overspoeld met goed bedoelde interventies en steun vanuit Nederland. Vanuit historisch perspectief goed verklaarbaar en begrijpelijk. Maar: “De huidige wijze van bekostiging en toezicht beletten de besturen van de eilanden om volledige integrale bestuurlijke en financiële verantwoordelijkheid uit te oefenen. De huidige wetgeving legt daarbij zeer sterk de nadruk op toezicht, controle, administratie en verantwoording. De wijze waarop het toezicht en het beheer over de financiën is vormgegeven is niet alleen onnodig belastend maar werkt ook niet bevorderlijk voor het ontwikkelen van de eigen verantwoordelijkheid.”
Bestendige structuur
Er zijn terechte zorgen over de uitvoeringskracht, en het financieel beheer en het begrotingsbeleid van de BES-eilanden zijn nog voor verbetering vatbaar. Daar moet dan ook hard aan worden gewerkt. Dat vergt een gezamenlijke inspanning van Nederland en van de openbare lichamen. De uitvoeringskracht is gebaat bij een bestendige structuur waar de BES-eilanden kennis, kunde en capaciteit aan kunnen onttrekken. Denk bijvoorbeeld aan een vorm van adoptie van een openbaar lichaam door een Nederlandse gemeente en/of provincie. Het toezicht moet ook bijdragen aan het vergroten van de bestuurlijke en financiële competenties die de onafhankelijkheid en zelfstandigheid van de Caribische openbare lichamen versterken. Natuurlijk hebben de Caribische openbare lichamen steun vanuit Nederland nodig, maar ze kunnen meer, net als Bessy.
Briefadvies Onderzoek eilandelijke taken en middelen Caribisch Nederland
Meer weblogberichten
Reactie toevoegen
U kunt hier een reactie plaatsen. Ongepaste reacties worden niet geplaatst. Uw reactie mag maximaal 2000 karakters tellen.
Reacties
-
Het Rijk is verantwoordelijk voor het functioneren van het stelsel de bestuurlijke en financiële verhoudingen van alle gemeenten dus ook van de BES-gemeenten. Daarbij dient het Rijk zich rekenschap te geven van de mogelijkheden die decentrale overheden hebben om uitvoering te geven aan hun verantwoordelijkheden. De schaal, de geografische ligging, het zijn van een eiland, de wezenlijk andere taken zijn een onveranderbaar gegeven van de bijzondere situatie van de openbare lichamen waar rekening mee zal moeten worden gehouden. De strekking van het advies is juist dat er alle reden is de zelfstandigheid van de Caribische openbare lichamen niet onnodig te beperken.
-
Begrijp ik het goed dan zou Nederland als een zorginstelling - tehuis - voor de BES-eilanden moeten functioneren. Permanent, wel te verstaan; de veronderstelling wordt tenslotte neergelegd dat de eilanden doen denken aan kinderen 'met een beperking'. Als zodanig zullen de BES-eilanden dan ook nooit een echte gemeente met bijkomende verplichtingen, lasten en lusten, kunnen worden. Misschien is de vergelijking toch niet zo gelukkig ...