ROB op 1 juni bij Ronde Tafel Tweede Kamer over Spreidingswet

De Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB) neemt op 1 juni (verplaatst van 25 mei) deel aan het rondetafelgesprek van de commissie Justitie en Veiligheid van de Tweede Kamer over de Spreidingswet. Hiervoor schreef de ROB een position paper, die ook te vinden is bij de agendastukken . De basis hiervoor is het advies ‘Asielopvang uit de crisis’, dat een jaar geleden samen met de Adviesraad Migratie is uitgebracht. 

Voor de asielopvang zijn structureel genoeg opvangplekken nodig, en buffercapaciteit. De ROB adviseert om elke individuele gemeente wettelijk te verplichten opvang te organiseren. Hoeveel opvangplekken dat zijn, hangt af van het aantal inwoners. Dit sluit aan bij de wettelijke verplichting en verdeelsleutel die al bestaan voor de huisvesting van statushouders.

Voor gemeenten is die taak alleen uitvoerbaar met structurele financiering vanuit het Rijk. De gemeenten hebben middelen en ruimte nodig om de opvang naar eigen inzicht, en in samenhang met de lokale en regionale context te organiseren. Dit vraagt een herijking van de verantwoordelijkheden, interbestuurlijke verhoudingen en financieringsstromen in de asielketen.

De afgelopen jaren werden gemeenten overvallen met verzoeken voor opvangplekken zodra extra opvang nodig was, waarna die plekken – als de druk op de asielketen weer afnam – net zo makkelijk weer werden wegbezuinigd. Dit doorlopende op- en afschalen van locaties is niet goed voor de interbestuurlijke verhoudingen en het lokale draagvlak. 

De ROB adviseert dan ook: laat gemeenten bij de asielopgave, binnen kaders, de ruimte om eigen keuzes te maken over de inzet van de beschikbare middelen. Als asielopvang wordt aangepakt als een normale maatschappelijke opgave, is er meer ruimte voor lokale democratische betrokkenheid en controle.