Briefadvies Herijking gemeentefonds, eerste fase
Het Rijk is van plan de verdeling van het gemeentefonds (circa 18 miljard euro) te herzien. Bij de verdeling wil het Rijk voortaan laten meewegen of het geld dat de gemeenten krijgen uit het gemeentefonds in overeenstemming is met de rijksprioriteiten en of het niet goedkoper kan.
De Raad voor de financiële verhoudingen (Rfv) vindt dat een slecht plan. Het gemeentefonds is vrij besteedbaar. Gemeenten zijn zelf het beste in staat te bepalen waaraan het geld effectief en efficiënt kan worden besteed. Het is juist de kracht van de gemeenten dat zij verschillende bestedingsmogelijkheden tegen elkaar kunnen afwegen. Dat kan van gemeente tot gemeente verschillen.
De omvang van het gemeentefonds staat als gevolg van de economische crisis onder grote druk, en daardoor zullen gemeenten vanzelf meer worden gedwongen effectief en efficiënt te werken. Het verdeelvoorstel van het Rijk leidt tot aantasting van de gemeentelijke autonomie. Daarbij leidt het ook tot een hoop bureaucratische rompslomp en een ondoelmatige verdeling van middelen. De Raad stelt daarom voor de verdeling van het gemeentefonds te baseren op de voorkeuren van de gemeenten. De gemeentefondsbeheerders (minister van Binnenlandse Zaken en staatssecretaris van Financiën) moeten geen gemeentefondsbestuurders worden.