Adviestraject 'Elke regio telt!'
Wat is nodig om problematische verschillen tussen regio’s te voorkomen, om de brede welvaart en de ontplooiingsmogelijkheden in alle gebieden in Nederland te bevorderen en de samenhang tussen de regio’s te versterken? En welke rol spelen de rijksoverheid en andere partijen daarbij?
Aanleiding en adviesvraag
In Nederland is een grote variëteit en diversiteit zichtbaar tussen regio’s en landsdelen. De regionale economische ontwikkeling is niet homogeen verdeeld over het land, net zomin als de demografische ontwikkelingen. Goed verbonden steden en regio’s met een grote economische dynamiek en een groeiende bevolking bestaan naast regio’s die zich onderscheiden door een uitgestrekt landelijk gebied, rust en relatief grote afstanden tot werk en voorzieningen. Ook als we naar brede welvaart kijken zien we grote verschillen binnen Nederland.
Die regionale diversiteit maakt Nederland tot wat het is, een gevarieerd land van met elkaar samenhangende regio’s. Dat kan een kracht zijn, maar kan ook risico’s met zich meebrengen. In stedelijke regio’s is behalve bevolkingsgroei een toenemende concentratie van voorzieningen waar te nemen, evenals een toename van het aantal hoogopgeleiden en mensen met hogere inkomens.
Daar staat tegenover dat buiten de stedelijke regio’s bijvoorbeeld de afstand tot en beschikbaarheid van essentiële voorzieningen en functies zoals zorg, opleidingen en werk afneemt, dat er sprake is van gezondheidsachterstanden of dat het bestuurlijk vermogen van gemeentes onder druk staat. Maar bijvoorbeeld ook dat daar de kwaliteit van de leefomgeving en de sociale cohesie vaak groter is dan in de stedelijke regio’s.
Het gaat in dit adviestraject niet om de tegenstelling stad – landelijk gebied. De laatste jaren wordt namelijk steeds duidelijker dat stad en landelijk gebied elkaar nodig hebben voor de beantwoording van de grote vraagstukken waarmee we ons als samenleving geconfronteerd zien; denk aan de stikstofproblematiek, de energie- en klimaatopgave, en de tekorten op de woningmarkt.
De Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (Rli), de Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB) en de Raad voor Volksgezondheid & Samenleving (RVS) starten gezamenlijk het adviestraject 'Elke regio telt!'. Het advies richt zich op delen van Nederland waar sprake is van een stapeling van achterstanden, in brede welvaart, toegankelijkheid van voorzieningen en/of overheidsinzet. De drie raden dragen elk vanuit hun eigen invalshoek bij aan het adviestraject.
De centrale vraag van het advies luidt:
Wat is ervoor nodig om problematische verschillen tussen regio’s te voorkomen, om zo de brede welvaart in alle gebieden in Nederland te bevorderen en de samenhang en samenwerking tussen de regio’s te versterken? Welke rol hebben de rijksoverheid en andere partijen daarbij te spelen? Wat is ervoor nodig dat alle Nederlandse regio’s zijn toegerust op grote opgaven voor de toekomst?
Naar verwachting wordt het een strategisch advies over het perspectief waarmee het Rijk in zijn beleid naar de regio’s kijkt en van waaruit de regio’s zich ten opzichte van het Rijk verhouden. Het advies wil uitgangspunten en randvoorwaarden bieden die nodig zijn voor dat perspectief, met de bedoeling de brede welvaart in alle gebieden in Nederland te versterken.
Gezamenlijke advisering door Rli, ROB en RVS
Verschillen tussen regio’s en eventuele achterstanden doen zich voor in uiteenlopende beleidsdomeinen. Door de handen ineen te slaan kunnen de Rli, ROB en RVS een veel bredere blik ontwikkelen dan dat zij elk afzonderlijk zouden kunnen doen. De perspectieven van de afzonderlijke raden, zoals gezondheid, leefomgeving, beschikbaarheid van middelen en betrokkenheid van mensen, hangen bovendien onlosmakelijk met elkaar samen. In het adviestraject hanteren de raden onder meer de brede welvaart als toetssteen om variaties en verschillen tussen gebieden in Nederland te duiden.
Planning
De raden verwachten het advies voorjaar 2023 uit te brengen.
Samenstelling raadcommissie
- Jantine Kriens, raadslid Rli en commissievoorzitter
- Joris van den Boom, junior-raadslid Rli
- André van der Zande, raadslid Rli
- Martiene Branderhorst, raadslid ROB
- Peter Wilms, raadslid ROB
- Martijn van der Steen, raadslid RVS
- Godfried Bogaerts, raadslid RVS
Informatie of reactie
Voor meer informatie over het advies of uw reactie kunt u contact opnemen met de projectleider Bart Swanenvleugel, bart.swanenvleugel@rli.nl, 06 52 01 26 91.