Raad stelt nadere vragen bij voorstel herverdeling gemeentefonds

De uitkomsten van de herverdeelvoorstellen lijken onvoldoende aan te sluiten bij de ervaren kosten van gemeenten. Onduidelijk is in hoeverre de oorzaak ligt in de methode, de gehanteerde veronderstellingen of dat het beeld van de werkelijke kosten is vertekend. Dat schrijft de Raad voor het Openbaar Bestuur in een tussenbericht aan de minister van Binnenlandse Zaken. Voordat de Raad tot een afgewogen oordeel kan komen, stelt  de Raad een aantal vragen aan de minister.

Briefjes geld

De verdeling van het gemeentefonds heeft als doel gemeenten een gelijkwaardige financiële uitgangspositie te bieden zodat zij in staat zijn om zoveel mogelijk tegemoet te komen aan de wensen van hun inwoners. Voor het sociaal domein geldt daarbij dat inwoners meestal overal het recht hebben op dezelfde voorzieningen. De inhoudelijke verklaring van de uitkomsten van het verdeelvoorstel schiet op onderdelen vooralsnog te kort. Zo lijken op het sociaal domein de verschillen in uitkomsten tussen gemeenten groter dan op het eerste gezicht mocht worden verwacht.

Transparante besluitvorming

Met de vragen wil de Raad meer inzicht krijgen in de inhoudelijke onderbouwing van de verdeling. Ook als het gaat om eventuele voorstellen die de revue zijn gepasseerd bij de onderzoekers en fondsbeheerders, maar die het verdeelvoorstel niet hebben gehaald. De manier waarop (ook) modelmatige beslissingen van de overheid tot stand komen, moet transparant en navolgbaar zijn.

Een discussie over welk verdeelvoorstel dan ook is onvermijdelijk. Toch hoopt de Raad dat het antwoord op deze vragen bijdraagt aan een verdeelvoorstel dat boven redelijke twijfel verheven is, uitlegbaar is en aan de maatschappelijke doelen van de financiële-verhoudingswet voldoet.

Herverdeling gemeentefonds

Voor het eerst sinds 1997 wordt de verdeling van het gemeentefonds integraal herzien. Sinds die tijd is er veel veranderd. Zo pakken gemeenten meer taken op in het sociaal domein en werken overheden steeds meer samen. Daarom is een herverdeling nodig. De fondsbeheerders (de minister van Binnenlandse Zaken en de staatssecretaris van Financiën) hebben een voorstel gedaan voor de nieuwe integrale verdeling van het gemeentefonds. De minister van Binnenlandse Zaken heeft de Raad voor het openbaar Bestuur gevraagd daarover een advies uit te brengen.