Veranderende positie Rijksoverheid vraagt om heroriëntatie

De Raad van het Openbaar bestuur (ROB) heeft het Signalement ‘Rijksoverheid als middenbestuur’ uitgebracht. Hierin betoogt de Raad dat de positie van de Rijksoverheid is veranderd en dat heeft gevolgen voor haar functioneren. De ROB wil met dit Signalement ambtenaren, bestuurders en politici stimuleren na te denken over deze nieuwe rol en positie van het Rijk.

Verschillende rollen en belangen

De Rijksoverheid krijgt in haar functioneren steeds meer te maken met verschillende rollen en belangen. De decentrale overheden en de Europese Unie winnen beleidsinhoudelijk aan belang ten koste van de Nederlandse Rijksoverheid. Tegelijk wordt de Rijksoverheid in de maatschappelijke verhoudingen steeds meer één van de partijen in een netwerk van organisaties met ieder hun eigen belangen en ambities.

Rijksoverheid als middenbestuur

De ROB meent dat de Rijksoverheid zich ontwikkelt tot een middenbestuur: een overheidslaag tussen de regionale en internationale bestuurslaag en als scharnierpunt in maatschappelijke netwerken die zich inzetten voor het creëren van publieke waarde.

Nieuw functioneren vraagt om nieuwe werkwijze

De nieuwe positie van middenbestuur vraagt van het Rijk een heroriëntatie op positie, profiel en houding. Het Rijk moet invulling gaan geven aan de nieuwe rollen van schakelaar en kennismakelaar die hierbij ontstaan. Bovendien winnen al bestaande rollen als systeemverantwoordelijke en hoeder van de rechtsstaat aan belang. De ROB wil met het Signalement ‘Rijksoverheid als middenbestuur’ ambtenaren, bestuurders en politici stimuleren na te denken over de nieuwe rol en positie van het Rijk.

Brede samenwerking Signalement

Voor de totstandkoming van het Signalement leverden andere adviesraden voorbeelden die het betoog onderbouwen. In het Signalement wordt daarom op verschillende plekken verwezen naar door de collega-adviesraden aangedragen casussen uit tal van sectoren zoals de zorg, het onderwijs en de sport.