Voor een levendige democratie zijn betrokken burgers van groot belang. Er zijn echter zorgen over de politieke betrokkenheid van jongeren. Uit onderzoek van de Raad voor het Openbaar Bestuur blijkt dat de betrokkenheid van jongeren verhoogd kan worden door de kiesgerechtigde leeftijd te verlagen. Daarom adviseert de ROB de kiesgerechtigde leeftijd uit de Grondwet te schrappen en de Kieswet aan te passen, zodat experimenten met verlaging van de kiesgerechtigde leeftijd van 18 naar 16 jaar mogelijk worden.
Het is belangrijk dat jonge mensen toegang hebben tot democratische besluitvorming. De beslissingen die nu worden genomen hebben straks immers invloed op hun leven. Bovendien zijn jongeren de toekomstige dragers van de democratie. Er zijn echter zorgen over de politieke betrokkenheid van jongeren. De ROB heeft daarom onderzocht hoe jongeren actief betrokken kunnen worden bij de democratie en of de kiesgerechtigde leeftijd verlaagd zou moeten worden van 18 naar 16 jaar.
Aanbevelingen aan regering en Staten-Generaal
Op basis van onderzoek en gesprekken met jongeren doet de ROB in zijn advies ‘Jong geleerd, oud gedaan’ een vijftal aanbevelingen aan de regering en Staten-Generaal voor het verhogen van de politieke betrokkenheid van jongeren:
Haal de kiesgerechtigde leeftijd uit de Grondwet en pas de Kieswet aan zodat experimenten op lokaal en provinciaal niveau mogelijk worden, zoals gewenst door partijen in de provincies Friesland, Zeeland en Zuid-Holland.
Ondersteun gemeenten en provincies die willen experimenteren met de verlaging van de kiesgerechtigde leeftijd bij de organisatie hiervan en bij het voorbereiden van jongeren op hun deelname aan deze experimenten.
Laat onderzoek doen naar de effecten van deze verlaging op een breed scala aan korte en lange termijn effecten: consequenties voor opkomst, quality of the vote, politieke volwassenheid, tevredenheid met en vertrouwen in democratie en haar instituties.
Entameer een debat over de vraag voor welke verkiezingen en onder welke voorwaarden de kiesgerechtigde leeftijd verlaagd kan worden en kom op basis van dit debat met een wetsvoorstel.
Investeer verder in het burgerschapsonderwijs in Nederland. Focus daarbij met name op de intensivering van het burgerschapsonderwijs van beroepsgericht opgeleide jongeren en op de ontwikkeling van democratische competenties.
Totstandkoming advies
0:00
0:00
/
0:00
Animatiefilm over het onderzoek van de ROB over het wel of niet verlagen van de stemleeftijd van 18 naar 16 jaar
Voor een levendige democratie zijn betrokken burgers van groot belang.
Er zijn echter zorgen over de politieke betrokkenheid van jongeren.
De Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB) heeft daarom onderzocht of deze betrokkenheid kan en moet worden verhoogd door de kiesgerechtigde leeftijd te verlagen van 18 naar 16.
De ROB is een onafhankelijk adviesorgaan van de regering en het parlement.
Voor dit advies heeft de Raad niet alleen gesproken over jongeren, maar ook met jongeren.
Eerst onderzochten we de achtergrond van dit thema.
Op welke leeftijd mocht er worden gestemd in het verleden?
Is de leeftijd waarop je mag stemmen hetzelfde in alle landen?
En welke leeftijdsgrenzen gelden er bij andere politieke onderwerpen?
Met deze informatie maakten we een animatie gericht aan jongeren om met hen het gesprek hierover aan te gaan.
We organiseerden een jongerendebat in Den Haag om hun belangrijkste argumenten voor en tegen te verzamelen.
En legden deze argumenten vast op een praatplaat.
Om het gesprek voort te zetten gingen we naar scholen en bijeenkomsten in het land.
Van Middelburg tot Leeuwarden en van Amsterdam tot Zeist.
Ook riepen we jongeren op een blog of vlog te maken met hun mening.
Zelf gingen we de argumenten toetsen in de wetenschap.
Is het echt zo dat het brein van jongeren onvoldoende ontwikkeld is om te stemmen?
En hoe belangrijk is het dat jongeren hun stem kunnen laten horen?
We wogen de argumenten voor en tegen.
En stuitte hierbij op het probleem van de kip en het ei.
Moet de betrokkenheid van jongeren eerst omhoog voordat de stemleeftijd omlaag kan?
Of moet de stemleeftijd van jongeren juist eerst omlaag zodat de betrokkenheid omhoog kan?
Uiteindelijk kwam de ROB tot de volgende conclusie.
Het verlagen van de kiesgerechtigde leeftijd is een goede maatregel om de politieke betrokkenheid van jongeren te verhogen.
Hoewel misschien nog niet alle jongeren even betrokken zijn,
kan hun betrokkenheid worden vergroot door de kiesgerechtigde leeftijd te verlagen.
Daarvoor is het wel belangrijk dat de kiesgerechtigde leeftijd uit de grondwet wordt gehaald en de kieswet wordt aangepast
Dan worden namelijk experimenten mogelijk op lokaal en provinciaal niveau
En kunnen we bestuderen of de politieke betrokkenheid van jongeren ook daadwerkelijk toeneemt
Ook vindt de Raad het belangrijk daarbij te investeren in burgerschapsonderwijs
Zo zorgen we dat jongeren betrokken raken en blijven bij de politiek
En zorgen ook in de toekomst betrokken burgers voor een levendige democratie.
