Briefadvies Verdeelmodel inkomensdeel Participatiewet en aanpassing vangnet 2016

De Raad ziet de voorliggende voorstellen tot aanpassing als een verbetering van het huidige SCP-model versie 2015. Tegelijkertijd constateert de Raad dat een aantal belangrijke problemen in de toepassing van de methodiek als verdeelmodel nog niet is opgelost. Dit heeft aantoonbaar gevolgen voor de betrouwbaarheid van de uitkomsten.

De uitkomsten van het model 2016 zijn voor de bulk van gemeenten een betere benadering voor de bijstandsuitgaven, ook voor veel gemeenten die in het model 2016 een slechtere aansluiting op de bijstandsuitgaven voor een groep gemeenten die op een aantal kenmerken (bevolkingssamenstelling, centrumfunctie, stapeling problematiek, welvarende bevolking) sterk afwijken van het Nederlands gemiddelde dan het model 2015. Bij de toepassing van de methode is ten onrechte geen onderscheid gemaakt tussen statistische ruis en systematische modelafwijkingen. Hierdoor zijn factoren die bepaalde systematische afwijkingen in de uitkomsten verklaren, over het hoofd gezien.

De wijze waarop het model in 2016 wordt toegepast, namelijk door het objectieve verdeelmodel voor slechts de helft mee te wegen en door het verlagen van het eigen risico voor gemeenten naar 5% van het objectieve budget, maakt de uitkomten van de budgetverdeling voor de Raad aanvaardbaar. De Raad tekent hierbij wel aan dat dit onder de clausule is dat er op afzienbare termijn (voor het jaar 2017) een model gehanteerd gaat worden dat een oplossing biedt voor de volgende twee onvolkomenheden in het huidige model.