Briefadvies Informatievoorziening Tweede Kamer over decentralisaties

De hoop of verwachting dat takenpakketten tussen Rijk en gemeenten na de decentralisaties scherp en eenduidig zijn te onderscheiden, is niet realistisch. In plaats van met een ambigu begrip als ‘systeem’- of ‘stelselverantwoordelijkheid’ proberen greep te krijgen op de complexe werkelijkheid, is het beter als overheden een permanente dialoog opzetten over elkaars verwachtingen.

Dat stelt de Raad voor het Openbaar Bestuur in dit briefadvies waarin hij ingaat op een deel van de adviesvraag van minister Ollongren van BZK. Die adviesvraag was gebaseerd op een door de Tweede Kamer aangenomen motie van het D66-Kamerlid Vera Bergkamp. Daarin verzoekt de Kamer het kabinet om de Algemene Rekenkamer en de Raad voor het Openbaar Bestuur advies te vragen over de wijze waarop de overvloedige informatie en monitors over de drie decentralisaties in het sociale domein op een overzichtelijke wijze bij de Kamer terecht kan komen.

Vluchtheuvel

De ROB schrijft in zijn briefadvies dat systeemverantwoordelijkheid als begrip een vluchtheuvel is voor de onmiskenbare complexiteit van de werkelijkheid. Door iets tot een systeem te maken, pogen we greep te krijgen op de complexe werkelijkheid. De ROB stelt in zijn rapport dat die poging tevergeefs is; een systeem kan de werkelijkheid niet versimpelen. Ook een systeem is in zichzelf een complex geheel.

Afspraken maken

Voor een adequate aanpak van de maatschappelijke opgaven in het sociaal domein helpt het meer als overheden met elkaar afspraken maken over hoe kan worden omgegaan met de complexe realiteit. De dialoog moet niet beogen om alsnog scherpe lijnen te trekken en taken af te bakenen, maar tot doel hebben om een verstandhouding van vertrouwen op te bouwen, die maakt dat overheden van elkaar weten wat ze van elkaar kunnen en mogen verwachten.

ROB en Algemene Rekenkamer

Het briefadvies 'Informatievoorziening Tweede Kamer over decentralisaties' van de ROB verschijnt gelijktijdig met het rapport Wegwijs in het sociaal domein van de Algemene Rekenkamer. Daarin adviseert dit Hoge College van Staat over hoe de informatiepositie van de Tweede Kamer versterkt kan worden door meer samenhang en structuur aan te brengen in de verstrekte informatie. De Algemene Rekenkamer en de ROB hebben de publicaties op elkaar afgestemd zodat zij elk vanuit hun eigenstandige rol en positie wel gezamenlijk invulling hebben kunnen geven aan het verzoek van de Kamer in de Motie-Bergkamp en de daarop volgende adviesvraag van minister Ollongren.