Gemeente Lelystad ontvangt sinds 1988 een zogenaamde ICL-bijdrage. Deze is voor de kosten die voortvloeien uit de ruime aanleg van de openbare ruimte zoals die door de Rijksoverheid aan de gemeente is meegegeven, en de achterblijvende inwonersgroei. Het uitgangspunt moet zijn dat Lelystad net als andere gemeenten in staat moet zijn zelfstandig te kunnen functioneren.
Naar: Briefadvies ICL-bijdrage Lelystad

Na de gemeenteraadsverkiezingen op 21 maart 2018 staan tal van burgemeesters, raadsleden, griffiers en externe informateurs voor de belangrijke taak om afspraken te maken voor de nieuwe raadsperiode. In veel gemeenten zijn vier jaar geleden die afspraken vastgelegd in akkoorden die samen met bewoners, verenigingen en ondernemers tot stand zijn gekomen. Die alternatieve vormen voor het sluiten van akkoorden zijn door de ROB in kaart gebracht in de bundel Nieuwe politiek, nieuwe akkoorden.

Media
In de media heeft deze bundel veel aandacht gekregen. Waaronder een interview in Trouw met raadslid Miranda de Vries: 10 tips voor een geslaagde formatie in de gemeente.
Raadslid Milo Schoenmaker heeft een radiointerview hierover gegeven op Radio EenVandaag: Interview 'Nieuwe politiek, nieuwe akkoorden' met Milo Schoenmaker.

De ROB heeft een position paper gemaakt voor het rondetafelgesprek op 8 maart 2018 van de Commissie Binnenlandse Zaken uit de Tweede Kamer over de positie van gemeenteraadsleden, werkdruk en ondersteuning.

In de essaybundel #WOEST verkent de ROB, mede op verzoek van het ministerie van BZK, hoe de overheid het beste om kan gaan met de verontwaardiging van burgers en het grensoverschrijdend gedrag dat daar mogelijk het gevolg van is. Aan 18 toonaangevende experts is verzocht hun licht over dit vraagstuk laten schijnen.
 

Media
In de media is veel over #WOEST gesproken. Onder meer in een TV interview in Goedemorgen Nederland met raadslid Sarah de Lange, en een artikel in Trouw: De ‘boze burger’ is juist erg betrokken bij de samenleving.

Iedereen moet lid kunnen worden van de gemeenteraad, Provinciale Staten of het algemeen bestuur van een waterschap. Maar daar gaat zoveel tijd in zitten, dat het voor veel mensen niet is te combineren met werk, zorgtaken of de privésituatie; en dat gaat in tegen het principe van lekenbestuur. Dat moet anders, vindt de ROB. In het advies Voor de publieke zaak adviseert de Raad de minister van BZK over de aantrekkelijkheid van het ambt van decentrale volksvertegenwoordiger.

Media
In de media zijn vele publicaties over dit advies verschenen. Waaronder een interview met voorzitter Han Polman in het NRC: Raadsleden moeten leken blijven met gewone baan en een radio-interview op BNR radio: Raadslid, kijk goed naar je rol!

De ROB heeft een position paper gemaakt voor de expertmeeting op 10 april 2018 in de Eerste Kamer over het wetsvoorstel 'Deconstitutionalisering benoeming commissaris van de Koning en burgemeester'.

De raming van het macrobudget voor het bijstandsbudget (BUIG) klopt niet. Tot die conclusie komt de ROB in zijn advies Financieringssystematiek bijstand aan staatssecretaris Van Ark van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Gemeenten hebben de afgelopen jaren te maken met grote tekorten op de uitvoering van de bijstand. Het tekort beloopt ruim 270 miljoen euro in zowel 2016 als 2017. De belangrijkste oorzaak daarvoor is dat bij de raming van het benodigde budget ten onrechte geen rekening is gehouden met het beroep dat statushouders doen op de bijstand.

In de media
Het advies is breed besproken in de media en op sociale media. Op NOS.nl werd er aandacht aan gegeven: 'Geef gemeenten meer geld voor bijstandsuitkeringen statushouders'.

Elk jaar worden de bijstandsbudgetten via een objectief verdeelmodel over alle gemeenten verdeeld. Dat verdeelmodel staat bekend als het verdeelmodel inkomensdeel Participatiewet 2019. De ROB heeft hierover advies uitgebracht op verzoek van de Staatssecretaris van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. De Raad kan instemmen met het voorstel.

Het politieke en maatschappelijke debat over het raadgevend referendum mag geen eindpunt zijn van het gesprek over hoe we mensen bij politiek en democratie kunnen betrekken. Het kabinet en de partijen in het parlement dienen te blijven zoeken naar manieren om mensen invloed te geven op belangrijke beslissingen die hun leven raken. Daarvoor pleit de ROB in zijn signalement Over referenda en andere vormen van burgerparticipatie op nationaal niveau.

De Staatscommissie parlementair stelsel verwijst in haar eindrapport Lage drempels, hoge dijken naar het signalement, p. 160-168.

De hoop of verwachting dat takenpakketten tussen Rijk en gemeenten na de decentralisaties scherp en eenduidig zijn te onderscheiden, is niet realistisch. In plaats van met een ambigu begrip als ‘systeem’- of ‘stelselverantwoordelijkheid’ proberen greep te krijgen op de complexe werkelijkheid, is het beter als overheden een permanente dialoog opzetten over elkaars verwachtingen.
Briefadvies Informatievoorziening Tweede Kamer over decentralisaties

De klimaatverandering plaatst de overheid en de samenleving voor een grote opgave. Verduurzamen van Nederland is daarbij de opdracht. Daarom organiseerde de ROB in april 2018 de Dag van de Financiële Verhoudingen over een duurzame samenleving. Het ging daarbij met name om de rol en betekenis van het lokaal bestuur bij deze opgave en de (verdeling van de) kosten. Tegelijkertijd heeft de Raad drie wetenschappers gevraagd een essay te schrijven over verschillende financiële aspecten die samenhangen met de verduurzamingsopgave.
Essaybundel Verduurzaming, en nu de kosten nog

De bundel Nieuwe politiek, nieuwe akkoorden is gepresenteerd tijdens de VNG Atriumlezing op 22 februari 2018. Raadslid Miranda de Vries overhandigde daarna het eerste exemplaar aan VNG-directeur Jantine Kriens.

Raadslid Sarah de Lange presenteerde de essaybundel #WOEST op maandagavond 5 maart 2018 in de Balie in Amsterdam. Van de presentatie is een livestream en een fotoverslag gemaakt.

De eerste Dag van de Financiële Verhoudingen had als thema: Verduurzamen, en nu het geld nog! Deze dag werd gehouden in het oude stadhuis van Gouda. De burgemeester van Gouda en tevens plaatsvervangend voorzitter van de ROB heette iedereen welkom.

Van de bijeenkomst is een fotoverslag gemaakt.

Op 19 juni 2018 vond een discussiebijeenkomst plaats over democratie en digitalisering. De bijeenkomst is onderdeel van het ROB-onderzoek naar kansen en risico’s van digitalisering voor onze democratie.
Van de bijeenkomst is een verslag gemaakt.

De staatssecretaris van Financiën, Menno Snel, nam donderdag 13 september 2018 de essaybundel Verduurzaming, en nu de kosten nog! in ontvangst van ROB-voorzitter Han Polman.
Met de essaybundel wil de Raad voor het Openbaar Bestuur een impuls geven aan de manier waarop tegen financiële verhoudingen wordt aangekeken, ten opzichte van de verduurzamingsopgave. Het gaat daarbij met name om de rol en betekenis van het lokaal bestuur bij deze opgave en de (verdeling van de) kosten.

Op 7 en 21 november 2018 organiseerde Pakhuis De Règâh in samenwerking met het Rathenau Instituut en de Raad voor het Openbaar Bestuur een dialoog over online democratie.

Sociale media overspoelen ons met informatie. Ook over politieke kwesties. Tijdens de dialoogavond werden vragen besproken zoals: Hoe herken je nepnieuws? Wanneer zijn er online trollen aan het werk die complottheorieën aanzwengelen? En zit je eigenlijk zelf in een filterbubbel of niet?
De ROB neemt de inbreng in deze debatten mee in een advies voor de regering en de Eerste en Tweede Kamer over digitalisering en democratie. Het advies wordt in mei 2019 overhandigd aan de minister.

Op uitnodiging van de Raad voor het Openbaar Bestuur sprak Casper Thomas op maandag 17 december 2018 in het auditorium van het ministerie van BZK over de opkomst van autoritaire leiders zoals Poetin, Orban, Modi, Erdogan en Trump en over de gevolgen daarvan voor de democratie.
Kort daarvoor publiceerde hij zijn boek De autoritaire verleiding. Dat gaat over zijn zoektocht naar een antwoord op de vragen waarom de liberale democratie niet langer kan bekoren en wat haar tegenhanger aantrekkelijk maakt.