Jongerenparlement? Zorg ervoor dat jongeren politiek betrokken willen zijn!

Weblogbericht | 22-11-2019 | Bart Coster

Tijdens mijn studententijd, nog niet zo lang geleden voor mij, was ik actief bij een politieke jongerenorganisatie, de jongerentak van een nationale politieke partij. Daar praatte ik wekelijks met andere politiek geïnteresseerde en maatschappelijk betrokken jongeren over allerlei maatschappelijke kwesties, van de woningmarkt tot aan pensioenen. Voor mij leek het heel normaal te zijn dat ik politiek betrokken was, en dat klopt ook wel volgens onderzoek: 85,6% van de academisch opgeleide jongeren stemde in 2017 bij de Tweede Kamerverkiezingen – hoger dan de gemiddelde opkomst.

Er is echter ook een groep jongeren die veel minder politiek betrokken is: van de beroepsgericht opgeleide jongeren ging in 2017 maar 59% naar de stembus. Terwijl academisch opgeleide jongeren al het gevoel hebben niet altijd serieus genomen te worden door de politiek, voelen veel beroepsgericht opgeleide jongeren zich niet eens betrokken genoeg bij de politiek om te gaan stemmen.

Probleem

En dit is een probleem. Ten eerste zorgt het ervoor dat er minder jongeren, en specifiek minder beroepsgericht opgeleide jongeren, in de Tweede Kamer komen. Mensen stemmen immers, blijkt uit onderzoek, op mensen die op hen lijken. Hierdoor herkennen jongeren zich minder in politici, waardoor ze zich nog minder betrokken zullen voelen. Ten tweede zorgt het ervoor dat jongeren minder invloed op beleid hebben, zeker omdat ze in verhouding tot andere leeftijdsgroepen al in de minderheid zijn. Dit terwijl jongeren nog wel decennialang, langer dan oudere leeftijdsgroepen, de gevolgen zullen ondervinden van het beleid dat nu gemaakt wordt.

Jongerenparlement geen oplossing voor beperkte betrokkenheid van jongeren

Het kabinet wil de betrokkenheid van jongeren bij de politiek ook vergroten. Daarom wil het, zo maakte de koning bekend in de Troonrede, een jongerenparlement instellen. De vorm van dit jongerenparlement, hoe het gevormd wordt en wat het gaat doen is nog onbekend. Wel brachten dertien jongerenambassadeurs in opdracht van het Ministerie van Binnenlandse Zaken een advies hierover uit. De jongerenambassadeurs adviseren onder andere jongeren te laten solliciteren met een ‘creatieve motivatie’. Maar dit zal waarschijnlijk vooral “gekwalificeerde” jongeren aantrekken, die bovendien al politieke interesse hebben, als ze niet al politiek betrokken zijn. Een oplossing voor de beperkte betrokkenheid van jongeren bij de politiek gaat het jongerenparlement op deze manier dus niet zijn.

Tegelijkertijd suggereert het woord ‘parlement’ dat deze jongeren worden verkozen. Maar ook dit is problematisch. Ook hiervoor zouden naar alle waarschijnlijkheid vooral academisch opgeleide jongeren zich kandideren. Bovendien zou het verschil in opkomst tussen academisch en beroepsgericht opgeleide jongeren ervoor zorgen dat de weinige beroepsgericht opgeleide jongeren die zich verkiesbaar stellen, minder verkozen zullen worden.

Probleem bij de wortel aanpakken

Op beide manieren is het jongerenparlement dus geen oplossing voor de beperkte betrokkenheid van met name beroepsgericht opgeleide jongeren. Dit probleem kan beter aan de wortel aangepakt worden: niet zorgen voor meer mogelijkheden om politiek actief te zijn, want die zijn er al genoeg, maar ervoor zorgen dat jongeren ook politiek actief willen worden. Eén zo’n oplossing, die nog een stukje radicaler is dan het instellen van een jongerenparlement, is de verlaging van de stemgerechtigde leeftijd naar 16. De Raad voor het Openbaar Bestuur adviseert de mogelijkheden hiervoor in de praktijk te verkennen (zie adviesrapport Jong geleerd, oud gedaan). Met een stemgerechtigde leeftijd van 16 worden jongeren al eerder betrokken bij de politiek en kunnen ze hun lessen maatschappijleer direct toepassen op de verkiezingen. Wellicht dat het echte parlement zo ook iets meer een jongerenparlement kan worden.

Noot

Blogs op Raadopenbaarbestuur.nl zijn op persoonlijke titel. Het blog geeft niet per se de mening weer van de Raad.