Aankomende publicaties & activiteiten

De ROB onderzoekt de kansen en risico’s van digitalisering voor onze democratie, mede op verzoek van de minister van BZK. Het gaat daarbij om vragen als: Hoe kunnen internetplatforms het democratisch debat versterken? Wat zijn de positieve en negatieve effecten op de maatschappelijke opinievorming? Wat zou de rol van overheid en bedrijfsleven hierin moeten of kunnen zijn?
De adviespresentatie is op donderdag 9 mei 2019.

Verkenning naar de effecten van de decentralisaties op het werk bij de Rijksoverheid en koepelorganisaties.

Hoe kan de politieke betrokkenheid van jongeren worden vergroot? Daarover gaat de ROB in gesprek met jongeren. De centrale vraag van dit traject luidt: kan en moet de politieke betrokkenheid van jongeren worden vergroot door de stemgerechtigde leeftijd te verlagen van 18 naar 16 jaar?

Kijk voor meer informatie op de pagina Project Politieke betrokkenheid jongeren

Door verschillende ontwikkelingen en met het oog op het belang van lokale omroepen wil het kabinet zich beraden op de organisatie en financiering ervan. De ministers Ollongren (BZK) en Slob (Media) willen daarvoor een gezamenlijk advies van de Raad voor het Openbaar Bestuur en de Raad voor Cultuur.

De commissie die het advies gaat voorbereiden, bestaat uit raadsleden van de Raad voor Cultuur: Piet Bakker, Joop Daalmeijer, Ton F. van Dijk, Guido van Nispen (voorzitter) en Martha Riemsma en ROB-raadsleden Huri Sahin en Miranda de Vries. De commissie krijgt ondersteuning van RvC-stafleden Olaf Smit en Jaap Visser en ROB-staflid Pieter de Jong.

Wij leven in een 'democratische rechtsstaat'. Door beide begrippen samen te nemen, ontstaat als vanzelf een mooi spanningsveld: de democratie is er voor de uitdrukking van de volkswil, de rechtsstaat om te voorkomen dat een meerderheid zijn macht gebruikt om minderheden te onderdrukken. Daarvoor hebben we in onze rechtsstaat tegenmacht georganiseerd, zoals een onafhankelijke rechtspraak, vrije media en sterke maatschappelijke organisaties. Democratie en rechtsstaat moeten elkaar in evenwicht houden.

De democratie lijkt te floreren als nooit tevoren. In diverse Westerse landen geven mensen met hun stem uiting aan hun teleurstelling over het functioneren van machthebbers en traditionele partijen en politici. Maar we zien ook dat de tegenmacht onder druk komt te staan. In tal van landen, ook EU-lidstaten, breken democratisch gekozen leiders juist die tegenmachten af. Kortom, de democratie werkt volop, maar hoe voorkomen we dat de balans tussen democratie en rechtsstaat wordt verstoord?

De ROB is bezig met een adviestraject over de rechtsstaat waarbij de focus ligt op de vraag: Hoe is het met de rechtsstaat in Nederland gesteld? Staat die onder druk en is het nodig om die op onderdelen te versterken?

De ROB onderzoekt het democratisch proces dat gemeenteraden doorlopen bij beleidsvoorbereiding en besluitvorming in het sociaal domein. De Raad heeft acht elementen van het politieke thema ‘Sociaal domein’ gekenschetst, die maken dat het democratisch proces anders verloopt dan bij andere lokale politieke thema’s. In dit traject wordt onderzocht in hoeverre deze elementen een rol spelen bij de uiteindelijke besluitvorming.
Verder presenteert de Raad een aantal ‘best practices’ van gemeenteraden die op eigen initiatief knelpunten in het proces overwonnen hebben.

Dit onderzoek is de tweede fase in het onderzoeks- en adviestraject Gemeenten in 3D waarvan de eerste uitkomsten begin 2017 gepresenteerd zijn.

Nederlandse regeringen zijn steeds meer gaan ‘besturen met akkoorden’, op uiteenlopende terreinen zoals zorg, onderwijs en klimaat. De ROB wil reflecteren op de wijze waarop dit zich verhoudt tot ‘kernwaarden van goed openbaar bestuur’.